Rekompensata za koszty odzyskiwania należności – wszystko co musisz wiedzieć!

Obecnie przedsiębiorcy coraz częściej borykają się z kontrahentami, którzy zaniedbują terminową regulację płatności. Dlatego, pojawiła się uzasadniona potrzeba wprowadzenia mechanizmów, które zniechęcą do takich zachowań. Może się wydawać, że niepłacący w terminie kontrahent cieszy się uprzywilejowaną pozycją oraz unika konsekwencji. Jednak jest zupełnie inaczej. W tym kontekście, warto zwrócić uwagę na to, czym jest rekompensata za koszty odzyskiwania należności! Z artykułu dowiesz się:

• Czym jest rekompensata za koszty odzyskiwania należności?
• W jaki sposób przedsiębiorcy mogą się starać o rekompensatę?
• Ile wynosi rekompensata?

Zapraszam do lektury!

Czym jest rekompensata za koszty odzyskiwania należności?

Zanim przejdę do sedna tematu, należy wytłumaczyć czym w ogólności jest rekompensata. Rekompensata to pieniężne wyrównanie za powstałe straty lub szkody. Może być przyznane np. przez sąd lub w wyniku porozumienia między stronami. Każdy z nas spotkał się z rekompensatą, przykładowo odszkodowanie jest takim świadczeniem, które należy się w wyniku powstałej szkody.

Rekompensata za koszty odzyskiwania należności ma na celu chronić wierzycieli przed stratami finansowymi wynikającymi z opóźnionego regulowania zobowiązań przez dłużników. Istotną rolę w tym zakresie odgrywa “Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych”,która reguluje stosunki pomiędzy przedsiębiorcami w sytuacjach związanych z opóźnieniami w płatnościach w transakcjach handlowych. Rekompensata za koszty odzyskiwania należności jest narzędziem zniechęcającym dłużników do opóźnień w płatnościach. Dodatkowo ogranicza też koszty administracyjne i wewnętrzne związane z procesem odzyskiwania należności.

Komu przysługuje rekompensata za koszty odzyskiwania należności?

Rekompensata przysługuje przedsiębiorcom, którzy uczestniczą w transakcjach handlowych, czyli np. odpłatnej dostawie towaru lub innej odpłatnie świadczonej usługi w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej. Kręgiem osób, które mogą żądać rekompensaty zgodnie z art. 2 w.w. ustawy są:

1. przedsiębiorcy (w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców);
2. podmioty prowadzące działalność, o której mowa w art. 6 ust. 1 – Prawo przedsiębiorców;
3. podmioty, o których mowa w art. 4, art. 5 ust. 1 i art. 6 ustawy z dnia 11 września 2019 r. ‒ Prawo zamówień publicznych;
4. osoby wykonujące wolny zawód;
5. oddziały i przedstawicielstwa przedsiębiorców zagranicznych;
6. (uchylony)
7. przedsiębiorcy z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej”.

Jakie warunki trzeba spełnić, aby dochodzić rekompensaty?

Aby uzyskać rekompensatę za koszty odzyskiwania należności, konieczne jest, aby dłużnik nie uregulował płatności w wyznaczonym terminie. Wówczas po stronie wierzyciela pojawia się uprawnienie do żądania rekompensaty z uwagi na opóźnienie. Nabywa się je w dniu nabycia uprawnienia do odsetek. W związku z tym samo roszczenie o rekompensatę staje się wymagalne niejako samoistnie. Natomiast w dochodzeniu rekompensaty, nie jest wymagane żadne wezwania do zapłaty, ani postanowienie w treści umowy (zawartej między wierzycielem, a dłużnikiem).

Zgodnie z obowiązującym prawem, kwota rekompensaty przysługuje od każdej transakcji handlowej, czyli od każdej umowy łączącej przedsiębiorców. Wyjątkiem może być sytuacja, gdy strony umówiły się na spłatę w ratach, zależnie od składanych zamówień opartych na fakturach VAT. Jednakże, w świetle orzeczenia Sądu Apelacyjnego Warszawy (sygn. akt V ACa 1107/17), rekompensata za koszty odzyskania należności przysługuje od każdego świadczenia częściowego objętego fakturą.

Czy w umowie trzeba przewidzieć postanowienie o rekompensacie?

W wielu przypadkach pojawia się pytanie, czy w umowie trzeba zawrzeć wyraźne postanowienie dotyczące rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Odpowiedź jest prosta – rekompensata przysługuje “samoistnie”, a jej podstawę prawną znajdujemy w ustawie. Tym samym, aby z niej skorzystać, nie jest wymagane zawarcie postanowienia o rekompensacie w treści umowy.

W dodatku, w celu dochodzenia rekompensaty, wierzyciel nie musi wykazywać, że faktycznie poniósł jakiekolwiek koszty związane z dochodzeniem należności. Uprawnienie do naliczenia rekompensaty jest możliwe od momentu, gdy wymagalne stają się odsetki za opóźnienie w płatnościach.

Czy warto dochodzić rekompensaty za koszty odzyskiwania należności?

Rekompensata jest narzędziem, które wynagradza poniesione straty związane z opóźnieniem w płatnościach. Oczywiste jest też to, że wierzyciel znajduje się w lepszej pozycji. Bowiem, w całej sytuacji ciężar dowodu spoczywa na dłużniku, który jest w zwłoce. Oznacza to, że dłużnik chcąc uchylić się od uiszczenia rekompensaty, musi przedstawić dowody, że poniesione przez wierzyciela koszty są nieuzasadnione lub zbyt wysokie.

Tu także może pojawić się pytanie – “Czy warto dochodzić rekompensaty?”. Tak, bo to mechanizm wspierający poszkodowanego przedsiębiorcę. Dzięki niej, może otrzymać finansową rekompensatę za opóźnienie oraz zwiększyć szanse na terminowe płatności kontrahenta w przyszłości.

Jak ubiegać się o rekompensatę za koszty odzyskiwania należności?

Aby uzyskać rekompensatę za koszty odzyskiwania należności, niezbędne jest skierowanie sprawy na drogę sądową poprzez złożenie pozwu. Kluczowym aspektem jest przedstawienie roszczenia o rekompensatę w treści pisma, aby nie stracić szansy na uzyskanie odszkodowania na późniejszym etapie.

Dodatkowo trzeba pamiętać o trzyletnim okresie przedawnienia roszczeń w transakcjach handlowych. Po upływie trzech lat od terminu płatności wynikającego z umowy, dłużnik może uchylić się od zapłacenia rekompensaty. Termin przedawnienia przypada jednak zawsze na ostatni dzień roku kalendarzowego.

Jak przeliczyć należności z euro na złotówki?

Aby dowiedzieć się jakiej konkretnie kwoty rekompensaty można żądać w danej sytuacji, należy przeliczyć należność z euro na złotówki. Poniżej krótka instrukcja jak tego dokonać:

Instrukcje przeliczania rekompensaty za koszty odzyskiwana należności z euro na złotówki:

1. Data wymagalności: pamiętaj, że rekompensata przysługuje od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego tj. od następnego dnia po terminie zapłaty.
2. Kwota rekompensaty zależy od wartości niezapłaconego świadczenia. Wyróżnia się 3 stawki – 40, 70 i 100 euro.
3. Kurs euro: przejdź na stronę internetową Narodowego Banku Polskiego (NBP), aby znaleźć średni kurs euro, który był ogłoszony w ostatnim dniu roboczym miesiąca.
4. Obliczenie kwoty rekompensaty:  kwota rekompensaty to:
   1. średni kurs euro z ostatniego dnia roboczego miesiąca, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne ( Przykład: jeśli dłużnik miał zapłacić we wrześniu, to obliczamy kwotę rekompensaty na podstawie kursu euro z sierpnia). 
   2. pomnożony przez określoną kwotę tj. 40 euro, 70 euro lub 100 euro (otrzymaną wartość zaokrągla się do dwóch miejsc po przecinku).

Uwaga! Na końcu wpisu znajduje się tabelka z przeliczeniem kwot rekompensaty od stycznia 2021 roku do grudnia 2023 roku.

W jakiej wysokości przysługuje rekompensata za koszty odzyskiwania należności?

Przeliczanie należności z euro na złotówki zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych jest uregulowane z uwzględnieniem trzech “stopni” rekompensaty, które zależą od wartości niezapłaconego świadczenia. W związku z tym wyróżniamy:

• 40 euro: Ta stawka rekompensaty stosuje się, gdy wartość niezapłaconego świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 złotych.
• 70 euro: Jeśli wartość niezapłaconego świadczenia przekracza 5000 złotych, ale jest niższa niż 50 000 złotych. Wierzyciel ma prawo do rekompensaty w wysokości 70 euro.
• 100 euro: W sytuacji, gdy wartość nieuregulowanej należności jest równa lub przekracza 50 000 złotych. Wierzyciel może żądać rekompensaty w wysokości 100 euro.

Pamiętaj! Wartość rekompensaty w złotówkach jest ustalana na podstawie kursu euro. Przy czym uwzględnia się tylko dwie liczby po przecinku, a sama wartość jest zaokrąglana w dół!

Podsumowanie – rekompensata za koszty odzyskiwania należności

Wartość rekompensaty za koszty odzyskiwania należności, wynoszącej 40, 70 lub 100 euro, uzależnia się od kwoty niezapłaconego świadczenia pieniężnego przez dłużnika. Jako wierzyciel pamiętaj, że istnieje możliwość uzyskania rekompensaty nawet w sytuacji braku faktycznych kosztów związanych z odzyskiwaniem danej należności. Rekompensata przysługuje z samego faktu opóźnienia w zapłacie, co stanowi ważne narzędzie dla przedsiębiorców w egzekwowaniu terminowych płatności! W tabeli poniżej znajdziesz wyliczenie wszystkich kwot należności, a jeśli potrzebujesz pomocy doświadczonego adwokata – zapraszam do kontaktu.

Ile wynosi kwota rekompensata w wysokości 40 euro za koszty odzyskania należności w przeliczeniu na złotówki?

Ile wynosi kwota rekompensata w wysokości 70 euro za koszty odzyskania należności w przeliczeniu na złotówki?

Ile wynosi kwota rekompensata w wysokości 100 euro za koszty odzyskania należności w przeliczeniu na złotówki?