Jeśli Twój pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia lub nie robi tego w terminie, masz kilka możliwości działania. Zacznijmy jednak od swoistego słowniczka pojęć – czy na pewno w Twoim przypadku jest to pracodawca, a nie zleceniodawca? Najprostsza metoda weryfikacji to pobieżna analiza zawartej umowy. W ogromnym uproszczeniu można przyjąć, że pracodawca występuje tylko i wyłącznie w umowie o pracę.

W ramach zawartych umów cywilnoprawnych (potocznie nazywane błędnie jako “śmieciowe”) nie występuje pracodawca, lecz zleceniodawca. Wątek domagania się zaległego lub nieterminowego wynagrodzenia od zleceniodawcy zostanie omówiony w odrębnym wpisie.

Gdzie się zgłosić, jeśli pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia?

W pierwszej kolejności, do samego pracodawcy. Zanim podejmiesz jakiekolwiek dalsze kroki, podejmij tzw. próbę polubownego rozwiązania sporu. Niekiedy brak wypłaty wynagrodzenia nie zachodzi umyślnie. Znane są mi przypadki, gdy np. bank prowadzący rachunki danego pracodawcy w jednej chwili zablokował wszystkie z nich pod pretekstem kontroli w zakresie prania brudnych pieniędzy.

Oczywiście, nie stanowi to jakiegokolwiek usprawiedliwienia dla braku wynagrodzenia, lecz – przynajmniej moim zdaniem – wyznacza kierunek dalszego postępowania. Rozsądny pracodawca powinien niezwłocznie poinformować pracowników i istocie problemu i w taki czy inny sposób zorganizować środki na zaległe wypłaty. Kierowanie zawiadomienia do PIP czy angażowanie siebie/prawnika w proces o zapłatę może okazać się całkowicie chybione.

Zawiadomienie do PIP o braku zapłaty wynagrodzenia

Jeśli próby wyjaśnienia z pracodawcą spaliły na panewce, warto rozważyć zawiadomienie właściwej miejscowo Państwowej Inspekcji Pracy. Pamiętaj jednak, że co do zasady PIP nie będzie prowadzić w Twoim imieniu całokształtu postępowania o zapłatę. W wielu przypadkach musisz to zrobić samodzielnie. Kontrola PIP może być jedynie swoistą motywacja dla pracodawcy, aby załatwić temat przed etapem sądowym.

Pozew o zapłatę

Jedyną realną drogą do wyegzekwowania zaległego wynagrodzenia jest pozew o zapłatę. Pozew o zapłatę zaległego wynagrodzenia powinien spełniać wymogi formalne określone w art. 126 KPC oraz art. 187 KPC. Kluczowe elementy formalne zostaną omówione poniżej.

Wartość przedmiotu sporu

W przypadku zaległego wynagrodzenia, wartość przedmiotu sporu stanowić będzie po prostu suma zaległości.

Wynagrodzenie netto czy brutto?

Pozew o zapłatę wynagrodzenia – do jakiego sądu?

Pozew należy złożyć do właściwego miejscowo sądu pracy. Zgodnie z art. 461 § 1 KPC

Powództwo w sprawie z zakresu prawa pracy można wytoczyć bądź przed sąd ogólnie właściwy dla pozwanego, bądź przed sąd, w którego obszarze właściwości praca jest, była lub miała być wykonywana.

Pracodawca zwleka z wypłatą – odsetki ustawowe za opóźnienie

Oprócz samej w sobie możliwości domagania się zapłaty zaległego lub nieterminowo wypłacanego wynagrodzenia, możesz domagać się również odsetek. Same w sobie odsetki przysługują Ci niezależnie od tego, czy zagadnienie to zostało uregulowane w umowie. Podstawą prawną domagania się odsetek w ramach stosunku pracy jest art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego

Jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Termin początkowy odsetek zasadniczo wynika wprost z Kodeksu Pracy – tj. z art. 85 § 2:

Wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego.

Jaki jest wyjątek? Otóż, regulamin wewnętrzny u danego pracodawcy może przewidywać wcześniejszy (lecz nie późniejszy) termin wypłaty wynagrodzenia – przykładowo do trzeciego dnia miesiąca. Przekładając powyższe rozważania na praktykę – jeśli wynagrodzenie powinno zostać zapłacone 10. dnia miesiąca, to odsetki możesz naliczać już od dnia kolejnego. Wyjątek stanowią sytuację, w których kolejny dzień stanowiłby sobotę, niedzielę, czy święto ustawowe. Wtedy odsetki należy liczyć od pierwszego dnia roboczego.

Ile wynoszą odsetki za zwłokę w wypłacie wynagrodzenia? Jak obliczyć odsetki za zwłokę w wypłacie wynagrodzenia?

Powyższy podtytuł obarczony został celowo pewnym błędem – dla celów edukacyjnych. Zwłoka stanowi zawinione opóźnienie. Natomiast opóźnienie jest niezależne od winy. W przypadku odsetek od wynagrodzenia za pracę należy mówić o odsetkach za opóźnienie, bowiem w ten  sposób określa je cytowany już wyżej art 481 § 1 KC. Najprostszą i powszechnie stosowaną metodą obliczania odsetek jest wykorzystanie do tego celu jednego z wielu kalkulatorów – np. tutaj.

Przedawnienie roszczenia

Zgodnie z art. 291 § 1 Kodeksu Pracy

Roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Brak zapłaty wynagrodzenia – nie tylko droga cywilna

Brak zapłaty wynagrodzenia przez pracodawcę stanowi również wykroczenie unormowane w art. 283 Kodeksu Pracy:

Pozew o zapłatę niewypłaconego wynagrodzenia – prawnik

Jeżeli Twój pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia w terminie i jesteś zdecydowany/a na drogę sądową, skontaktuj się z nami. Poprowadzimy w Twoim imieniu całą sprawę, od początku do samego końca. Opisz swój przypadek oraz załącz kluczowe dokumenty (umowa o pracę, aneksy) w wiadomości mailowej: kontakt@kancelariahojda.pl